CCLI.

1361, December 10. Breslau.

Schiedsspruch des Breslauer Officials in einem Zinsstreite zwischen den Klosterbrüdern und der Bauerschaft in Schönheide.

In nomine domini amen. Cum pridem coram venerabili viro domino Petro preposito Opoliensi et protunc officiali Wratislaviensi inter religiosos viros fratres, dominum abbatem et conventum monasterii in Camencz ordinis Cisterciensis actores ex una, necnon Cunczelinum Jungebuyr, Conradum Schyrmer, Hermannum Leman, Jeckelonem Onechwicz, Katherinam relictam Rudelini, Nicolaum Clerner et relictam Henczelini Vorung, rusticos in villa Heyda, reos parte ex altera, super infrascripto libello suborta fuisset materia questionis, cuius tenor sequitur sub hac forma: Coram vobis honorabili viro domino Petro preposito Opoliensi et officiali Wratislaviensi proponit procurator et procuratorio nomine religiosorum dominorum . . abbatis et conventus monasterii in Camencz contra Cunczelinum Jungebuyr, Conradum Schirmer, Hermannum Leman, Jeckelonem Onechwicz, Katherinam relictam Rudelini, Nicolaum Clerner, necnon relictam Henczelini Vorung rusticos in villa Heyda in iure cum querela et dicit, quod, cum omnes fertones decimales, que in dyocesi Wratislaviensi succedunt in locum campestrium decimarum in villa Heyda predicta pertineant ab antiquo et pertinere debent, sicut et hodie pertinent, ad abbatem et conventum memoratos nomine monasterii eorum, in quorum eciam possessione percipiendi fuerunt et sunt hodie et percipiunt eosdem fertones salvis seu exceptis aliquibus, de quibus infra tamen prefatas Cunczelinus de decem virgis, Cunadus de duabus virgis, Hermannus Leman de octo virgis, Jecklo Onechwicz similiter de octo virgis, Katherina relicta Rudlini eciam de octo virgis, Nicolaus Clerner de decem virgis et Katherina relicta Henczelini Vorung de mansis duobus agrorum existentium in ipsa villa Heyda, quos in dicta villa colunt et laborant et infra limites decimationum dicti monasterii fertones decimales de dictis agris de sex annis retroactis solvere dicto monasterio in Camencz neglexerunt et hodie solvere contradicunt in detrimentum et periculum animarum suarum et scandalum plurimorum. Quare petit procurator antedictus nomine quo supra, prefatos Cunczelinum, Cunadum, Hermannum, Jecklonem, Katherinam Rudlini, Nicolaum Clerner et Katherinam relictam Henczelini singulariter et singulosper vestram diffinitivam sententiam ad solucionem fertonum decimalium ratione agrorum predictorum dictis abbati et conventui nomine monasterii ipsorum integraliter faciendam condempnari et compelli, condempnandos compellendosque fore decerni et nichilominus ad solucionem dicti census de sex annis predictis ipsosque fertones decimales agrorum predictorum ad ipsos . . abbatem et conventum nomine monasterii pronuncciari pertinuisse, pertinere, et pertinere debere et alias in et de premissis fieri, quod est iuris. Insuper petit litis expensas et de faciendis protestari salvis aliis dicendis verbotenus et in scriptis, de quo protestatur. Et licet pro parte rusticorum et omnium atque singulorum reorum prefatorum contra libellum prescriptum exceptum fuisset in scriptis et contra exceptiones easdem pro parte alia verbotenus replicatum, postremo tamen pro parte reorum lite contestata in scriptis in iudicium oblate fuerunt huiusmodi sub tenore:
Ad peticionem oblatam pro parte religiosorum virorum . . abbatis et conventus monasterii in Camencz procurator et nomine procuratorio domine Katherine relicte olym Henczelini Vorung respondet animo litem contestandi et negat narrata, prout narrantur in ipsorum abbatis et conventus peticione, esse vera et subdit etc. Item ad peticionem religiosorum virorum, dominorum . . abbatis et conventus monasterii in Camencz procurator et nomine procuratorio Cunczelini Junggebuyr, Cunadi Schirmer, Hermanni Leman, Jeckelini Onechwicz, Katherine relicte Rudlini et Nicolai Clerner rusticorum in Heyda animo litem contestandi respondet et negat narrata, prout narrantur in dictorum . . abbatis et conventus peticione, esse vera, et subdit dicens, quod ex laudabili consuetudine rationabiliter prescripta et moribus utencium eciam approbata per dyocesim Wrat. tentum est et servatum a tanto tempore et per tempus, cuius memoria hominum non habetur, quod ubicunque in villis iure Theutunico locatis sculteti colligunt a rusticis fertones decimales, que succedunt in locum campestrium decimarum et presentant hiis, quibus debentur mansi spectantes ad . . scultetos seu scultetias ipsarum villarum fuerunt, sicut et hodie sunt a solutione fertonum decimalium liberi et immunes. Agri vero et mansi dictorum rusticorum spectaverunt, sicut et hodie spectant, ad scultetum in Heyda, pro quibus scultetus, qui est pro tempore, fertones decimales, qui debentur dictis . . abbati et conventui ab antiquo, colligit ac eciam representat, sic, quod eisdem . . abbati et conventui nichil deperit in solucione fertonum decimalium predictorum; quod se offert dictus procurator nomine, quo supra, legitime probatorum et ad probandum se petit admitti. Dicit igitur, petita fieri non debere et dictis . . abbati et conventui super petitis indebite perpetuum silencium imponi eosdemque abbatem et conventum in litis expensis memoratis rusticis racione fatige indebite condempnari et compelli et alias in et de premissis fieri, quod est racionis et iuris. Demum datis hinc inde a partibus posicionibus ac ad easdem in scriptis factis responsionibus inductis et enim super negatis posicionibus nonnullis testibus, quibus, hincinde rite receptis et eorum dictis sollempniter publicatis contra dicta testium reorum in scriptis fuit exceptum et contra excepciones easdem verbo extitit a parte alia replicatum. Post quod cum procuratoribus prescriptarum parcium in causa huiusmodi concludi petencium et eciam concludencium in predicta causa conclusimus et pro concluso habuimus certum nobis terminum ad diffinitivam sententiam statuentes, quo pendente procurator sive syndicus dominorum . . abbatis et conventus prefatorum quandam peticionem summariam restitucionis in integrum in iudicium obtulit; qua non obstante nos Jacobus Engilger plebanus Swidnicensis et pronunc officialis Wrat., qui eidem domino Petro officiali in officialatus officio successimus, nobis ad sentenciam hodiernum diem pro termino duximus prefigendum. Visis itaque actis in causa huiusmodi, actitatis ac propationibus inductis a partibus, hinc et inde deliberatione nobiscum et omnium iuris peritorum prehabita diligenti per ea, que vidimus, cognovimus, cognoscimus et videmus procuratoribus parcium in nostra presencia constitutis et sententiam ferri petentibus, Christi nomine invocato, pro tribunali sedentes et habentes pre oculis solum deum pronuncciamus, decernimus ac declaramus, fertones decimales infrascriptorum agrorum in villa Heyda, videlicet decem virgarum Cunczelini Junggebuyr, duarum virgarum Conradi Schyrmeri, octo virgarum Hermanni Leman, item oto virgarum Jeckelini Onechwicz, item decem virgarum Nicolai Clerner ac duorum mansorum Katherine relicte Henczelini Vorung pertinuisse, pertinere ac pertinere debere ad . . abbatem et conventum in Camencz nomine monasterii ipsorum, prefatosque Cunczelinum, Conradum, Hermannum, Jeckelonem (!), Nicolaum et Katherinam Henczelini rusticos in Heyda ad solutionem fertonum decimalium de agris supradictis, predictis . . abbati et conventui in Camencz nomine monasterii ipsorum faciendam et nichilominus ad prestacionem ac solucionem fertonum decimalium predictorum agrorum de sex annis rectroactis condempnandos et compellendos fore. Quos eciam condempnamus et quantum in nobis est compellimus, sed Katherinam relictam Rudlini ab impeticione predictorum abbatis et conventus absolvimus sententialiter et diffinitive in hiis scriptis; condempnantes nichilominus predictos rusticos in moderatis litis expensis, quas ad septem fertones grossorum Pragensium numeri Polonici et consueti prima moderatione taxamus, recepto tamen a Johanne de Grudenz syndico sive procuratore abbatis et conventu prefatorum ad sancta dei ewangelica, quod tantum et ultra expenderint occasione huius cause alias non expensuri primitus iuramento. Lecta, lata et in scriptis pronuncciata est hec nostra diffinitiva sententia per nos Jacobum officialem predictum anno domini M° CCC° LX primo indictione XIIII. IIII°. Idus Decembris, hora quasi tertiarum in consistorio Wratislaviensi; presentibus dominis: Johanne Conoplath canonico Lubucensi, Nicolao Franczkonis . . presbyteris, Nicolao de Friberg, Nicolao de Crapicz, Heinrico de Lubano advocatis, Petro de Boleslavia, Johanne de Strupicz, Thilone de Magna Glogovia procuratoribus; Erasmo de Wolavia et Petro de Cunczindorf, qui presencia in commisso habuit, nostris notariis, publicis testibus ad premissa. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus appensum.

Or. Perg. Das Officialatssiegel an einem Pergamentstreifen.

Codex Diplomaticus Silesiae, hrsg vom Vereine für Geschichte und Alterthum Schlesiens, Bd 10, Urkunden des Kloster Kamenz. Hrsg von Dr Paul Pfotenhauer, Breslau 1881.